Virus SARS-CoV 2 gây bệnh ở cả người lớn và trẻ em , lây trực tiếp từ người sang người qua đường hô hấp (giọt bắn, hạt khí dung, không khí) và qua đường tiếp xúc với chất tiết chứa virus.
Ở trẻ em phần lớn không triệu chứng hoặc mức độ nhẹ (55%) thì trẻ nên được chăm sóc, điều trị tại nhà. Việc chăm sóc trẻ cần tuân theo hướng dẫn, tránh việc tự ý dùng thuốc. Người chăm sóc cần chú ý theo dõi các dấu hiệu bệnh chuyển nặng để đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế.
Việc điều trị tại nhà ở trẻ mắc COVID-19 mức độ nhẹ là chìa khóa nhằm giúp trẻ được chăm sóc tốt từ gia đình, ít ảnh hưởng tới tâm lý của trẻ và hạn chế tình trạng quá tải y tế không cần thiết. Tuy nhiên, các phụ huynh cần chú ý những điều sau đây:
1. Làm sao biết trẻ mắc COVID-19?
- Khi trẻ mắc COVID-19, dấu hiệu hay gặp là sốt, ho. Ít gặp hơn là chảy mũi, đau đầu, đau họng, tiêu chảy, nôn, ăn kém… Tuy nhiên, nhiều trẻ mắc bệnh mà không hề có biểu hiện gì.
- Do đó, với các bé mà nghi ngờ mắc COVID-19, gia đình cần báo với y tế xã/phường để được hướng dẫn xét nghiệm. Cũng có thể mua que test nhanh tự làm tại nhà nhưng cần đảm bảo làm đúng cách và báo lại y tế xã/phường nếu dương tính để được hướng dẫn cách ly, theo dõi.
- Nếu trẻ không có triệu chứng lâm sàng hoặc triệu chứng nhẹ: Không có triệu chứng của viêm phổi (nhịp thở bình thường, không có biểu hiện của thiếu oxy, đo SpO2 ≥ 96% khi thở khí trời), trẻ tỉnh táo, sinh hoạt bình thường, bú mẹ/ăn/uống bình thường đồng thời không mắc các bệnh lý nền, bệnh lý bẩm sinh thì có thể theo dõi tại nhà.
2. Khi chăm sóc, điều trị tại nhà cho trẻ mắc COVID-19 cần lưu ý
* Những việc nên làm:
- Tốt nhất cho trẻ thực hiện đủ các biện pháp cách ly , đeo khẩu trang cho trẻ
≥ 2 tuổi. - Uống nhiều nước hoặc dung dịch điện giải Orésol.
- Đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng ( bú mẹ , ăn đầy đủ chất).
- Vệ sinh răng miệng, mũi họng, tắm rửa sạch sẽ, không được kiêng nước.
- Tập thể dục tại chỗ và tập thở ít nhất 15 phút/ngày (trẻ lớn).
- Theo dõi sát nhiệt độ, đo chỉ số SpO2 ít nhất 2 lần/ngày.
- Cho trẻ uống thuốc hạ sốt nếu trẻ sốt ≥ 38,5 độ C , có thể dùng Paracetamol (Hapacol, Efferalgan, Doliprane, Tylenol…) với liều 10 -15mg/kg cân nặng/lần, 2 lần cách nhau ít nhất 4 tiếng.
- Nếu trẻ ho, có thể dùng thuốc ho nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Nếu bất kỳ khi nào trẻ có các biểu hiện sau thì cần phải báo với xã/phường hoặc liên hệ 115 và tổ phản ứng nhanh tại địa phương để đưa trẻ nhập viện:
- Thở nhanh
- Khó thở, cánh mũi phập phồng, rút lõm lồng ngực
- Li bì
- Lờ đờ
- Bỏ bú/ăn uống
- Tím tái môi, đầu ngón tay, chân
- SpO2 < 95%
* Những việc không nên làm:
- Đừng nên tự ý sử dụng 2 loại thuốc ho cùng lúc hoặc các loại thuốc ho có thành phần chống dị ứng, giảm ho.
- Tuyệt đối không tự dùng corticoid, thuốc diệt virus và kháng sinh khi không có chỉ định bác sĩ .
- Đừng nên lạm dụng các vitamin kể cả vitamin C hay multivitamin. Sức đề kháng của trẻ không thể tăng lên ngay lập tức chỉ với 1 vài loại vitamin.
- Đừng cho trẻ xông lá lẩu, tinh dầu… vì không có tác dụng điều trị bệnh đồng thời có thể làm trẻ tăng sự khó chịu và có nguy cơ khiến trẻ bị bỏng.
- Tuyệt đối không dùng các đơn thuốc trên mạng và cũng đừng chia sẻ đơn thuốc của trẻ. Điều này vô tình làm hại nhiều trẻ khác.
3. Lời khuyên của thầy thuốc
Nên nhớ rằng, đã có rất nhiều trẻ tự khỏi bệnh mà không cần phải dùng thuốc. Quan trọng nhất là chăm sóc và theo dõi, phát hiện dấu hiệu nặng để đưa trẻ đi khám kịp thời. Đừng vì lo lắng mà lạm dụng thuốc để rồi tình hình thêm phức tạp. Ngoài ra, bố mẹ, người lớn cần bình tĩnh, chăm sóc bản thân, thực hiện các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm, để có đủ sức khỏe chăm sóc trẻ.
* Những việc cha mẹ cần làm để hỗ trợ, chăm sóc con bị nhiễm COVID-19:
- Tâm sự, trấn an con về dịch COVID-19.
- Giải đáp thắc mắc và chia sẻ thông tin thực tế về dịch COVID-19. Trẻ có thể hiểu sai thông tin và có thể hoảng sợ.
- Hạn chế gia đình tiếp xúc và nói chuyện về tin tức, sự kiện về COVID-19 có thể gây hoang mang, sợ hãi.
- Cố gắng duy trì những thói quen bình thường, sinh hoạt khoa học. Lập thời gian biểu cho các hoạt động học tập và nghỉ ngơi hoặc các hoạt động giải trí.
- Hướng dẫn trẻ các hành động hàng ngày để giảm sự lây lan của mầm bệnh như: rửa tay thường xuyên; sử dụng khăn giấy hoặc khuỷu tay khi ho hoặc hắt hơi, sau đó vứt khăn giấy vào thùng đựng chất thải.
- Tạo điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động giải trí trong phòng cách ly phù hợp như các trò chơi online hay cùng chơi với bố, mẹ…