Vừa qua, Bệnh viện thành phố (TP) Thủ Đức đã cấp cứu thành công trường hợp người bệnh nữ (47 tuổi) bị thuyên tắc phổi cấp liên quan thuốc tránh thai, người bệnh đã tự mua thuốc tránh thai uống từ 4 năm nay.
Được biết, người bệnh nhập viện cấp cứu vì đau ngực, khó thở và sưng to 1 bên chân. Sau khi khám lâm sàng và đo điện tâm đồ, các bác sĩ Khoa Cấp cứu nghi ngờ người bệnh thuyên tắc phổi cấp và chỉ định chụp CT scan động mạch phổi, qua đó cho thấy huyết khối rất lớn che lấp gần hoàn toàn động mạch phổi 2 bên.
Ngay khi chuyển lên Khoa Hồi sức tim mạch, người bệnh rơi vào tình trạng khó thở, suy hô hấp, giảm oxy, nhịp tim nhanh và huyết áp thấp. Các bác sĩ đã nhanh chóng chỉ định dùng tiêu sợi huyết Alteplase 0.6mg/kg/15ph truyền qua đường tĩnh mạch cho người bệnh. Sau khi truyền tiêu sợi huyết 1 giờ, người bệnh hết khó thở, oxy và huyết áp cải thiện, được dùng chống đông và xuất viện sau 5 ngày.
Thuyên tắc phổi do huyết khối là một bệnh lý cấp cứu thường gặp, việc chẩn đoán xác định chỉ được thực hiện khi người thầy thuốc nghĩ đến nó, các trường hợp nặng nguy cơ tử vong lên tới 60%. Các thống kê cho thấy, tỷ lệ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ chiếm tỷ lệ 1/10.000 trong 1 năm, tỷ lệ này tăng gấp 3-5 lần nếu uống thuốc ngừa thai có chứa estrogen. Thuốc ngừa thai chứa estrogen làm tăng nồng độ huyết thanh các yếu tố đông máu, giảm yếu tố chống đông tự nhiên như protein S và giảm hoạt tính tiêu sợi huyết.
Tỷ lệ huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc huyết khối tăng lên khi liều estrogen tăng lên. Với các viên thuốc ngừa thai phối hợp có chứa từ 10-35 mcg estrogen, nguy cơ sẽ cao gấp 2-4 lần so với nguy cơ ban đầu.
Hiện tại, có rất nhiều biện pháp tránh thai như dùng viên thuốc ngừa thai uống, đặt vòng, miếng dán tránh trai, cấy que, triệt sản,…. Việc chọn biện pháp tránh thai nào luôn là nỗi băn khoăn của nhiều chị em phụ nữ. Bác sĩ khuyến cáo các chị em phụ nữ muốn tránh thai an toàn, hiệu quả cần thăm khám và được tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa. Theo đó, các bác sĩ sẽ căn cứ vào điều kiện sức khỏe, cơ địa, bệnh nền xơ vữa động mạch, tài chính, sự yêu thích,…. để chọn ra biện pháp tránh thai phù hợp nhất cho mình.
BS. Nguyễn Thị Tâm, Khoa Hồi sức Tim mạch.
BS. Nguyễn Thị Ngọc Bích, Khoa Sản.