Thời tiết nắng nóng kéo dài là môi trường thuận lợi cho các loại vi khuẩn, kí sinh trùng phát triển, dẫn tới ô nhiễm hoặc dễ làm cho thức ăn ôi thiu nếu không được bảo quản cẩn thận. Do đó, nguy cơ ngộ độc thực phẩm tăng cao vào mùa nắng nóng, đặc biệt là ở trẻ em lứa tuổi học đường. Cha mẹ cần nhận biết dấu hiệu trẻ bị ngộ độc thức ăn để kịp thời xử trí, chăm sóc đúng cách, cũng như đưa trẻ thăm khám bác sĩ để được điều trị phù hợp, giúp trẻ nhanh chóng hồi phục.
Nguyên nhân gây ngộ độc thức ăn ở trẻ ?
- Thực phẩm có nguồn gốc động vật (thịt, trứng, hải sản, sữa, các chế phẩm từ sữa) bị nhiễm các sinh vật gây bệnh.
- Trái cây, rau xanh, nước nhiễm bẩn cũng có thể khiến trẻ bị ngộ độc.
- Hóa chất (thuốc bảo vệ thực vật, chất phụ gia hoặc chất bảo quản)
- Khâu chế biến, nấu nướng thức ăn chưa đảm bảo.
- Không giữ gìn vệ sinh trong ăn uống cũng rất dễ dẫn đến ngộ độc thức ăn.
Dấu hiệu ngộ độc thực phẩm ở trẻ em ?
- Về tiêu hóa: Đau bụng, nôn, buồn nôn, tiêu chảy.
- Về hô hấp: Ho, thở nhanh, khó thở, da tím tái.
- Về thần kinh: Có thể xuất hiện co giật, chi run, run cơ mặt, có thể liệt khi không được hỗ trợ điều trị kịp thời, rối loạn nhịp tim, hôn mê.
- Dấu hiệu tăng tiết nhờn: Chảy nước dãi, đổ nhiều mồ hôi, có đờm nhớt, dịch tiêu hóa.
Cách xử trí khi trẻ bị ngộ độc thực phẩm?
- Tạm ngừng sử dụng thức ăn, thuốc nghi ngờ gây ngộ độc, giữ lại toàn bộ thức ăn thừa, phân, chất nôn, thuốc đã dùng để đi xét nghiệm và báo ngay cho cơ quan y tế.
- Để trẻ nằm nghỉ, nếu nôn nhiều để trẻ nằm nghiêng đầu sang bên trách dịch, thức ăn rơi vào đường hô hấp trẻ.
- Theo dõi tình trạng mất nước (khát, li bì, mắt trũng, niêm mạc miệng mũi khô, tiểu ít,…) của trẻ do nôn, tiêu chảy để đảm bảo bù nước cho đầy đủ.
- Cho trẻ uống dung dịch Oresol theo nhu cầu để đảm bảo cân bằng nước và điện giải.
- Nếu trẻ sốt cao có thể dùng thuốc hạ như paracetamol 10-15 mg/ kg/ lần mỗi 4-6h.
- Gọi cấp cứu hoặc nhanh chóng vận chuyển trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.
Chế độ ăn sau ngộ độc thực phẩm
- Cho trẻ ăn các món ăn loãng, mềm như súp, cháo, canh dễ tiêu hoá
- Không nên ép trẻ ăn quá nhiều trong 1 bữa, có thể chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày.
- Ăn thêm sữa chua, rau xanh, hoa quả như chuối, táo để hỗ trợ tiêu hoá và tăng cường vitamin.
- Khi nhận thấy trẻ bình thường trở lại, cha mẹ có thể cho trẻ ăn cơm, bánh và một số đồ ăn khác.
- Cho trẻ uống nước bù điện giải đúng cách. Có thể cho trẻ uống nước ép hoa quả để dễ uống hơn. Không cho trẻ uống nước đá, các loại nước ngọt hoặc nước có ga
- Tránh các thực phẩm gây khó tiêu và dễ kích thích gây buồn nôn như: đồ chiên rán, thức ăn quá nhiều dầu mỡ.
- Không nên ăn các thực phẩm từ sữa động vật như: bơ, phô mai, sữa…trong vài ngày do lúc này cơ thể trẻ khó dung nạp được lactose gây ra chứng đầy bụng, khó tiêu.
Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm cho trẻ
- Rửa tay với xà phòng khử khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Làm sạch chén bát, dụng cụ chế biến thức ăn với xà phòng và nước nóng.
- Tránh để các thực phẩm đã nấu chín với các thực phẩm tươi sống gần nhau, đặc biệt là thịt, hải sản, thịt gia cầm.
- Lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng. Bảo quản thực phẩm đúng cách.
- Nấu thức ăn chín với nhiệt độ thích hợp và lưu trữ trong hộp sạch.
- Không sử dụng các loại thức ăn đã có dấu hiệu hư hỏng.
- Kiểm tra kỹ hạn sử dụng của các sản phẩm đóng gói trước khi sử dụng.
Bài viết được tham khảo và biên soạn bởi bác sĩ Nguyễn Hữu Trung – Khoa Hồi sức tích cực Nhi – Sơ sinh