Việt Nam đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng khi lọt vào nhóm 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới hút thuốc cao nhất thế giới. Theo thống kê của Bộ Y tế, thuốc lá hiện là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai tại Việt Nam, chỉ sau bệnh tim mạch. Điều này đặt ra mối quan ngại lớn về sức khỏe cộng đồng và đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ toàn xã hội.
BSCKI. Nguyễn Ngọc Hà – Khoa Nội tổng hợp Bệnh viện TP Thủ Đức chia sẻ: “Mỗi điếu thuốc là một ‘kho chứa’ độc tố với hơn 7.000 hóa chất, trong đó có tới 70 chất được xác định là tác nhân gây ung thư. Đặc biệt nguy hiểm là nicotine – chất gây nghiện mạnh có khả năng thâm nhập vào máu và tác động đến não bộ chỉ trong vòng 10-20 giây sau khi hút. Carbon monoxide (CO) trong khói thuốc còn cạnh tranh trực tiếp với oxy trong máu, làm suy yếu khả năng vận chuyển oxy đến các cơ quan trong cơ thể.”
Mối nguy từ thuốc lá không chỉ giới hạn ở người hút mà còn lan rộng đến những người xung quanh. Theo số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 8 triệu người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá, trong đó 1,2 triệu người là nạn nhân của hút thuốc thụ động.
Đáng lo ngại hơn, trẻ em và thai nhi trở thành đối tượng dễ bị tổn thương nhất khi phải tiếp xúc với khói thuốc. Khói thuốc thụ động có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở trẻ như viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn và các bệnh đường hô hấp khác. Đối với thai nhi, việc tiếp xúc với khói thuốc làm tăng nguy cơ sinh non, nhẹ cân và các dị tật bẩm sinh.
Về mặt kinh tế, chi phí điều trị các bệnh liên quan đến thuốc lá tạo áp lực lớn lên ngân sách y tế quốc gia và tài chính gia đình. Bên cạnh đó còn có những tổn thất về năng suất lao động và chất lượng cuộc sống của cả người hút thuốc và người thân.
“Không có bất kỳ loại thuốc lá nào an toàn, dù là thuốc lá điếu truyền thống, thuốc lào, shisha hay thuốc lá điện tử. Tất cả đều chứa đựng những chất độc hại có thể gây ra nhiều bệnh nguy hiểm, từ các bệnh về đường hô hấp, tim mạch đến các loại ung thư khác nhau”, BS. Hà nhấn mạnh.
Tin vui là cơ thể có khả năng phục hồi đáng kể sau khi ngừng hút thuốc. Trong 24 giờ đầu tiên, nguy cơ mắc bệnh tim bắt đầu giảm. Sau vài tuần, chức năng phổi được cải thiện rõ rệt, và trong vòng một năm, nguy cơ mắc các bệnh ung thư giảm đáng kể.
Mặc dù việc từ bỏ thuốc lá không dễ dàng, nhưng đây là một hành trình cần thiết không chỉ để bảo vệ sức khỏe bản thân mà còn thể hiện trách nhiệm với gia đình và cộng đồng. Mỗi người dân cần nâng cao nhận thức về tác hại nghiêm trọng của thuốc lá và chung tay xây dựng môi trường sống lành mạnh, không khói thuốc. Đây là trách nhiệm và cũng là quyền lợi của mỗi người dân trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng.